Sklep IBHiK | | Wydawca Odkrywca

Najnowsza „Archeologia Żywa”

Tysiąc lat temu, w 1025 r., Bolesław Chrobry w Gnieźnie włożył koronę i z księstwa Piastów narodziło się królestwo. Z okazji tej rocznicy oddajemy w Wasze ręce numer poświęcony przełomowi X–XI w., ukazanemu przede wszystkim przez pryzmat najnowszych odkryć archeologicznych. Na otwarcie znajdziecie uproszczoną mapę państwa Chrobrego, a dalej: Gniezno opisane przez Tomasza Janiaka, piastowski Poznań w ujęciu Hanny Kóčka‑Krenz i syntetyczne spojrzenie Michała Kary na proces formowania się wczesnego państwa. Paweł Żmudzki pokazuje złożone kulisy samej koronacji, a Anna i Agnieszka Jankowiak‑Maik przywracają głos kobietom dynastii Piastów. Radosław Biel zastanawia się, jak naprawdę wyglądał pierwszy polski król, zaś Sławomir Wadyl i Leszek Gardeła rozszerzają opowieść o Pomorze Wschodnie i północne rubieże Słowiańszczyzny.

Nieoczywiste skutki 1025 roku

Na koronację królewską Bolesława Chrobrego można patrzeć z dwóch perspektyw. Pierwsza, uwzględniająca krótkoterminowe konsekwencje, zmusza do postrzegania jej w kategoriach fatalnego błędu, jednego z przejawów złej, nieliczącej się z realiami polityki, która doprowadziła państwo Piastów do upadku w latach 30. XI w. Druga, dalekosiężna – każe uwzględnić mit koronacji Chrobrego, który ma się dobrze po dziś.

Jak kształtowało się królestwo?

Nie było długiego dojrzewania ani spokojnej ewolucji. Państwo Piastów wyłoniło się z przełomu – gwałtownego, precyzyjnego, zaplanowanego. Archeologia ostatnich dekad pokazuje, że początki Polski to nie mit plemiennej wspólnoty, lecz historia ambitnej władzy, solidnych grodów i twardych decyzji.